hiện tượng chửa giả trên chó mèo, chó bị '' thai giả '' có dấu hiệu gì, điều trị chó bị mang thai giả

1. Khái niệm về bệnh

Sau khi động dục khoảng 60 ngày, chó cái có triệu chứng chửa (bụng to dần lên bầu vú căng và vắt ra sữa) ở giai đoạn cuối chó cái có hiện tượng tìm chỗ để đẻ nhưng thực ra không có thai trong bụng gọi là hiện tượng chửa giả.

Hiện tượng chửa giả thường xuất hiện vào tuần thứ 6 đến tuần thứ 12 sau khi co vật chịu đực lần cuối cùng. Đây là hiện tượng xảy ra phỏ biến ở chó mà ít thấy gặp trên mèo.

2. Lịch sử bệnh

Hiện tượng chửa giả (Pseudocyesis) là một bệnh đã được biết đến từ lâu trên người. Ở động vật, hiện tượng này được tìm hiểu và nghiên cứu chưa nhiều. Theo tài liệu và kinh nghiệm của các bác sĩ thú y thì đây là một bệnh khá phổ biến ở loài chó, ít thấy ở mèo.

Pseudocyesis được biết đến là sự mang thai giả, nó liên quan đến những dấu hiệu và triệu chứng liên quan đến sự mang thai và những biến đổi sinh lý của cơ thể giống như sự mang thai thật, chỉ có điểm khác biệt đó là sự tồn tại lâu hơn của thể vàng trong khi không có thai ở trong bụng.

Thuật ngữ Pseudocyesis bắt nguồn từ tiếng Hi Lạp: Pseudo - sai va cyesis - Mang thai, thuật ngữ này được dùng chung cho tất cả các loài động vật từ 1923.

Sự mang thai giả còn có nhiều tên khác nhau: sự mang thai giả tạo, giả vờ mang thai, sự có thai quá kích động, sự mang thai sai hay sự mang thai tinh thần.

Hiện tượng chửa giả được phát hiện ở trên người rất sớm, vào khoảng 3000 năm trước công nguyên, Hypocrat đã nghiên cứu bệnh trên 12 phụ nữ khác nhau và đã đưa ra được kết luận của hiện tượng này. Người ta cho rằng nguyên nhân hiện tượng này được bắt đầu từ buồng trứng, sự biến đổi hormone tử cung. Nhưng do bệnh ít xảy ra cho nên việc nghiên cứu để tìm ra nguyên nhân bệnh chưa tìm ra được lời giải thích rõ ràng.

Trên động vật, đối tượng nghiên cứu chính là thỏ. Sau này còn phát hiện ở lợn, chó mèo và trên chuột.

3. Nguyên nhân gây bệnh

- Do hoạt động kéo dài của thể vàng.

- Sự mang thai giả gây ra bởi những thay đổi cơ chế  tiết hormone. Trong cơ thể cho bình thường hệ thống tái sản xuất hormone là bình thường, khi có sự thay đổi chủ yếu là giảm bớt Progesteron và sự tăng tiết Prolactin là nguyên nhân của chửa giả.

- Do quá trình điều trị: khi ta sử dụng quá nhiều chế phẩm có Progesteron  để điều trị các bệnh khác một cách không liên tục.

- Một vài con vật buồng trứng trong thời gian pha diestrus của chu trình tái sản xuất khi mức Progesteron cao có thể gây chửa giả.

- Ở những trường hợp mang thai khác, sự viêm nhiễm cảu tuyến vú, unng thư vú, sự tích tụ nước trong xoang bụng, cơ quam bộ phận tăng sinh hay tử cung viêm nhiễm cũng gây nên hội chứng chửa giả.

4. Triệu chứng

- Sau khi động dục, chó biểu hiện triệu chứng mạnh và kéo dài.

          - Bụng căng dần tuyến vú tăng sinh như đẻ đến nơi. núm vú phát triển có thể có dịch hoặc tiết sữa, kích thước núm vú lớn nhất ở ngày 14 sau khi động dục.

          - Chó có những biến đổi về tính tình và hình dáng: bồn chồn, đứng ngồi không yên, lười vận động, hung hăng, luôn có phản xạ phòng vệ.

          - Liếm vào thành bụng của nó giống như trường hợp chó mẹ chửa bình thường.

          - Sau khoảng 60 ngày chó cái làm tổ ở nơi tối, coi đồ chơi hay giầy dép như là con của chính mình.

          - Con vật có biểu hiện rối loạn tiêu hoá, sốt cao hay thân nhiệt hơi thấp.

          -  Tìm chỗ đẻ nhưng thực ra không có thai trong bụng. Lúc này ta phải tìm hiểu bệnh bằng cách sờ nắn thành bụng, nghe tim thai bằng cách đặt tai nghe vào hàng vú thứ 2 từ dưới lên, nếu có thai sẽ nghe thấy nhịp đập của tim thai cao gấp 2 lần của mẹ, ngoài ra có thể siêu âm xem có thai hay không.

5. Điều trị

+ Dopamine progestin: cho uống, có tác dụng ức chế tiết Prolactin của thuỳ trước tuyến yên và giảm mức thụ cảm của các mô đích đối với Prolactin bằng những ancaloid chế từ nấm cựa gà. Việc tìm ra loại thuốc này được coi như một cuộc cách mạng  trong điều hiện tượng chửa giả ở chó.

           + Mepergotrin: cũng được chiết xuất từ nấm cựa gà. Có tác dụng ức chế tiết Prolactin khi dùng liều cao.

          + Bromocryptin (Parlodel@, Sandox@) là một hóa chất thường được sử dụng để giảm bớt sự sản xuất sữa nhưng có ảnh hưởng tới dạ dày.

+ Testosteron: tiêm bắp liều 10-50mg chống chảy máu, suy nhược còi cọc của chó, kết thực hiện tương chửa giả nhanh chóng.

          + Oestrogen: tiêm bắp liều 1-2mg/con. tiêm 3 lần mỗi lần cách nhau 48 tiếng, đẻ làm ngưng trạng thái chó chửa.

          + Progesterol: Tiêm bắp cho chó liều 2-5mg/lần. thường phối hợp với vitamin E liều 2mg/kg thể trọng.

          + Prolan B: Tiêm bắp liều 500UI cho chó dưới 25kg và liều 1000UI cho chó trên 25kg.

          + Estrumate: do hãng Coopers Ang quốc sản xuất, tác dụng tương tự như Protagladin: tiêm bắp liều 0,3-0,3ml/lần, có tác dụnh nhanh chóng kết thúc hiện tượng mang thai giả ở chó.

                                                                                                                    Nguồn: Bs Nguyễn Nhung